TP - Một ngày sau khi bị cơ quan an ninh điều tra (Bộ Công an) khởi tố, khám xét nhà riêng, Phan Văn Anh Vũ (còn gọi là Vũ “nhôm”) trở thành đối tượng bị truy nã với hành vi cố ý làm lộ bí mật nhà nước. Trước đó, người ta vẫn nghe danh Vũ là một doanh nhân, đại gia bất động sản thành đạt có thể thao túng nhiều chuyện ở Đà Nẵng nhưng hay làm từ thiện…
Ngày 21/12, cơ quan của Bộ Công an phối hợp với Công an TP Đà Nẵng tiến hành khám xét số nhà 82 Trần Quốc Toản, Đà Nẵng. Ngôi nhà mặt tiền được thiết kế theo kiểu “nhà thông minh” nằm ở trung tâm thành phố bỗng chốc thu hút sự chú ý của người dân đi đường. 17h, hay tin khám xét, cánh phóng viên tập trung ở quán cà phê đối diện. Phía trước nhà 82 lúc này chỉ có một chiếc ô tô biển xanh đậu, mọi việc có vẻ vẫn im ắng, bình thường. Ban đầu chỉ vài ba phóng viên. Ngồi trong quán có vài người lạ, nhìn ngó với ánh mắt dò xét. Trong số đó, tôi nhận ra một người phụ nữ với vẻ mặt khá hoang mang nhìn khá quen, sau này mới biết đó là người thân của gia đình Vũ “nhôm”. Một phóng viên đưa máy ra quay, thì lập tức có vài đối tượng đến hỏi chuyện, không cho ghi hình. Một phóng viên rỉ tai rằng: có mấy lần đến đây chụp hình nhà Vũ lập tức có “giang hồ” đến chặn hỏi chuyện và yêu cầu xóa ảnh. Nếu dây dưa lập tức sẽ có thêm vài người tới để hăm dọa.
Khoảng 15 phút sau, phóng viên đến quán cà phê mỗi lúc một đông. Sự có mặt của giới truyền thông ngay ở vị trí xe cộ đông đúc vào thời điểm đó thu hút sự quan tâm của người dân, du khách hiếu kỳ. Lúc này, Công an phường, quận đã được huy động đến để bảo vệ vòng ngoài và điều tiết giao thông. Buổi khám xét kéo dài. Phía trước căn nhà 82 bỗng náo nhiệt mỗi khi cánh cửa gỗ bịt kín hé mở, có người bước ra. Phóng viên quay phim, chụp hình, còn người dân cũng ra sức “tác nghiệp” bằng điện thoại, lất át cả chỗ đứng của phóng viên, có người còn đu hẳn lên chiếc ô tô biển xanh mỗi khi có tiếng ai đó hô “ra rồi kìa”. Hôm đó, nhiều người dân còn đọc vanh vách tên tuổi, kể cả lai lịch, cách làm ăn cũng như tiếng tăm của Vũ “nhôm”. Với người dân Đà Nẵng, Vũ “nhôm” đã quá nổi tiếng.
Nhiều người dân Đà Nẵng biết cái tên gọi Vũ “nhôm” xuất phát từ cái nghề xưa kia của ông này - thợ nhôm, sắt. Theo tìm hiểu, sau này Vũ “nhôm” thành con rể của một nguyên lãnh đạo của một sở ở Đà Nẵng, từ đó làm ăn phất lên nhưng theo cách khá lặng lẽ. Mãi đến Kết luận Thanh tra Chính phủ năm 2013 “điểm mặt” các dự án sai phạm trong đó mới nhắc đến cái tên Phan Văn Anh Vũ. Mà đình đám là thương vụ thu lợi hơn 500 tỷ đồng từ lô đất 21 ngàn m2 phía cuối đường Phạm Văn Đồng. Cùng vô số dự án, đất nhà công sản ở vị trí đắc địa, không phải đại gia, doanh nhân nào cùng sờ tay tới được.
Những năm qua, cái tên Vũ “nhôm” được nhiều người nhắc đến hơn như là một doanh nhân thành đạt, một đại gia bất động sản làm ăn có tiếng ở Đà Nẵng, chủ của nhiều công ty và làm từ thiện cũng khá nhiều. Lâu lâu, người ta đọc được đâu đó trên vài tờ báo Vũ “nhôm” đứng ra ủng hộ tiền tỷ giúp đỡ người dân gặp hoàn cảnh khó khăn. Nhưng bên cạnh đó, những câu chuyện về nhân vật này cũng lan truyền như là một “mafia”, “ông trùm” ở Đà Nẵng, thao túng và chi phối được cả một số… lãnh đạo thành phố. Sau khi Ủy ban kiểm tra Trung ương công bố kết luận về sai phạm của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng và các cá nhân liên quan, trong đó có nêu ông Nguyễn Xuân Anh khi còn là Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đã “nhận, sử dụng ôtô và 2 nhà do doanh nghiệp biếu”, dư luận đặt ra nhiều câu liên quan đến cá nhân và cty của Vũ “nhôm”.
Trước và sau khi Ủy ban Kiểm tra kết luận các sai phạm, tại các cuộc tiếp xúc cử tri, bên cạnh những câu hỏi về các vấn đề chính sách kinh tế - xã hội, thì cái tên Vũ “nhôm”, “ông trùm” và cả “mafia” được các cử tri nhắc đến nhiều. Vũ “nhôm” lúc này trở thành tâm điểm của dư luận. Nhưng câu hỏi Vũ “nhôm” là ai dường như vẫn chưa được giải đáp.
Chiều ngày 20/12, ông Trương Quang Nghĩa, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cùng lãnh đạo thành phố đã có buổi gặp mặt với các cán bộ quân đội cấp tướng nghỉ hưu trên địa bàn nhân ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12). Tại đây một số vị tướng lĩnh đã nghỉ hưu đã đặt câu hỏi liên quan đến nhân vật Phan Văn Anh Vũ. Lúc này, bật ra một thông tin Vũ “nhôm” hình như còn là một thượng tá công an (?!). Theo như lời của Bí thư Thành ủy Đà Nẵng hôm đó: Tổng bí thư đã có chỉ đạo Bộ Công an điều tra, trả lời rõ với Tổng bí thư và Bộ Chính trị về việc này. Đồng thời ông cũng khẳng định niềm tin Bộ Chính trị sẽ đi đến cùng những câu hỏi mà dư luận quan tâm. Và rằng nếu có những việc mà như dư luận và các vị tướng lĩnh về hưu phản ánh thì đó là “sự sỉ nhục đối với chính quyền và đối với hệ thống công quyền của chúng ta”. Một ngày sau, chiều ngày 21/12, Bộ Công an tiến hành khám xét nhà riêng, công bố lệnh khởi tố, tuy nhiên Vũ “nhôm” đã bỏ trốn. Một ngày sau, lệnh truy nã Vũ “nhôm” được phát đi về hành vi “cố ý làm lộ bí mật nhà nước”.
Một ngày sau cuộc khám xét, chúng tôi tìm gặp người đã chứng kiến quá trình khám xét - ông Nguyễn Bốn, Tổ trưởng tổ dân phố 6 (phường Hải Châu 1, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng), đại diện cho chính quyền nơi Vũ “nhôm” sống. Trưa hôm đó, ông Bốn từ chối cung cấp chi tiết việc khám xét, cũng như việc có mặt Vũ “nhôm” ở nhà riêng không. Ông chỉ nói câu ngắn gọn: “Chờ đi, có hay không rồi sẽ biết, không giấu được đâu”. Y như lời ông nói, đêm 22/12 thông tin về lệnh truy nã Vũ “nhôm” được các báo đăng tin, mạng xã hội chia sẻ. Vũ “nhôm” chính thức trở thành đối tượng bị truy bắt. Dù là đối tượng bị truy lùng, nhưng trong mắt ông Tổ trưởng Tổ dân phố 72 tuổi, Vũ vẫn là “người tốt”, đối xử với tổ dân phố, năm nào cũng ủng hộ giúp đỡ tổ dân phố. Năm ít cho 10 triệu, năm nhiều là 20-30 triệu. Riêng năm vừa qua cho 50 triệu đồng. Tiền đó được tổ chia cho các hộ gia đình khó khăn.
Mỗi con người thường luôn có hai mặt tốt - xấu, nhưng đối với Vũ “nhôm”, mọi thứ có lẽ đều vượt ra khỏi sự bình thường. Vũ “nhôm” là ai? Doanh nhân, đại gia, công an? Hay “ông trùm”? “mafia”? Tất cả vẫn đang chờ kết quả điều tra từ Bộ Công an để “giải mã” về nhân vật này. Với niềm tin vào công cuộc phòng chống tham nhũng hiện nay của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, người dân Đà Nẵng và cả nước trông chờ vào kết quả cuối cùng để vén những “bí hiểm” của nhân vật Vũ “nhôm”. Những ngày trước đó, trang Facebook được cho là cá nhân của Vũ “nhôm” được xóa sạch các bài viết và hình, chỉ trừ lại tấm hình đại diện chân dung của ông ta. Hình ảnh đó, sau khi công an vào cuộc khám xét nhà riêng, lập tức xuất hiện nhiều trên các trang báo. Có người nói đùa rằng: Vũ nhôm chừa lại ảnh đó là để chuẩn bị hình ảnh của mình sao cho đẹp nhất khi lên báo…